اطلاع رسانی آموزش و جلب مشارکت

ضرورت تهيه و اجراي طرح تدوین راهبردهای اطلاع رسانی، آگاهی بخشی و جلب مشارکت‌عمومی

حفاظت از محيط زيست و منابع طبيعي يكي از اركان اساسي توسعه پايدار است و احیای دریاچه ارومیه نيز بخش مهمي از محيط طبيعي شمال‌غرب کشور را تشكيل مي‌دهد.

 احیای دریاچه ارومیه براي بقا و ادامه حيات اقتصادي ، سلامت و رفاه اجتماعي منطقه ضروري و نيازمند برنامه‌ريزي دقيق است.

 به دليل ماهيت فرابخشي بودن بحران دریاچه ارومیه هر‌گونه برنامه‌ريزي براي اجرای طرح احیای دریاچه ارومیه بايد با ملاحظه ديدگاه‌ها، منافع، مسايل، محدوديت‌ها و امكانات همه گروه‌هاي ذيربط صورت گيرد.

اگر طرح احیای دریاچه ارومیه در دو بخش كلي کنترل و تثبیت وضعیت  تراز اکولوژیک دریاچه و تامين آب پايدار براي دریاچه به منظور احیای دریاچه ارومیه در نظر گرفته شود، در هردو بخش، علاوه بر تمهيدات و سازوكارهاي مديريتي (قانوني، اجرائي و نظارتي)، آگاهي گروه‌هاي ذيربط در اجرای طرح احیای دریاچه ارومیه نسبت به موضوعات مرتبط با اجرای این طرح نقشي پايه‌اي و مهم در تحقق اهداف طرح ايفا مي‌كند.

 در واقع امر با هر رهيافتي به موضوع و اهداف طرح احیای دریاچه ارومیه توجه شود، تحقق آن مستلزم تغيير نگرش و در نهايت اصلاح رفتار ذینفعان و ذینفوذانی است كه به شكل‌هاي مختلف در ايجاد وضعیت بحرانی دریاچه ارومیه نقش داشته و دارند.

 بديهي است كه اولين اقدام براي تغيير رفتار، ارتقاي آگاهي ذینفعان و ذینفوذان در جهت تغيير نگرش نسبت به جنبه‌هاي طرح احیای دریاچه ارومیه خواهد بود. واين درحالي است كه بر طبق بررسي‌هاي بعمل آمده بخش عمده و قريب به اتفاق گروه‌هاي ذینفع و ذینفوذ نيز نسبت به موضوعات اساسي مرتبط با طرح احیای دریاچه ارومیه كم اطلاع و يا نا‌آگاه هستند.  

با توجه به وضعیت بحرانی دریاچه ارومیه در سطح ملی وبین المللی و نياز به احیای اين اکوسیستم ارزشمند، ضرورت تدوين و اجراي برنامه براي اطلاع‌رسانی، آگاهی‌بخشی و جلب مشارکت عمومی به‌منظور اجرای طرح احیای دریاچه ارومیه غير‌قابل اجتناب خواهد بود.

قابل ذكر است كه عليرغم نقش مهم و غير‌قابل انكار آگاهي در اجرای طرح احیای دریاچه ارومیه، در بسياري از موارد آگاهي‌رساني به تنهایي نمي‌تواند براي دستيابي به اهداف كارساز باشد و استفاده از ديگر ابزارهاي مديريتي در چارچوب برنامه طرح احیای دریاچه ارومیه الزامي و ضروري مي‌باشد. 

هدف اطلاع رسانی ، آگاهی بخشی و جلب مشارکت عمومی در اجرای طرح احیای دریاچه ارومیه

آگاهی‌بخشی در هر زمینه‌ای باید مبتنی بر یک برنامه‌ریزی دقیق و متکی به آخرین متون و تکنولوژی آگاهی‌بخشی مناسب باشد تا بتواند فنون و شیوه‌هایی را که سبب مشارکت مردم می‌شود را کشف کرده و نیروهای حرفه‌ای را نیز به این فنون و مهارت‌ها مجهز کند.

 از این طریق است که فرآیندهای برنامه‌ریزی، سازماندهی، نظارت و ارزشیابی، هدف ها و فعالیت های آگاهی‌بخشی، با مشارکت جامعه و نیروهای دیگر میسر می‌شود. بنابراین هدف کلی از اطلاع‌رسانی، آگاهی‌‌بخشی و جلب مشارکت عمومی در اجرای طرح احیای دریاچه ارومیه ، آمادگی در برابر وضعیت بحرانی دریاچه به منظور کاهش اثرات ناشی از آن و تلاش در راستای آن است که اهداف جزئی آن عبارت اند از:

• فراهم آوردن زمینه آگاهی مردم نسبت به بحران دریاچه ارومیه که به صورت ملی یا منطقه ای می‌تواند بر زندگی آنان تاثیر گذار باشد.
• ایجاد آگاهی در مردم، نسبت به مخاطرات ثانویه در صورت ادامه بحران دریاچه ارومیه.
• ایجاد آگاهی در مردم برای شناخت راه‌های کاهش اثرات بحران دریاچه ارومیه با استفاده از توان موجود در جامعه ، نیروی مردمی و دستگاه‌های اجرایی.
• ایجاد آگاهی و دانش لازم در مردم جهت مشارکت با ستاد احیای دریاچه ارومیه و دستگاه های اجرایی در روند اصلاح و بازگشت به وضع عادی و در نهایت احیای دریاچه ارومیه.

هدف اصلی اگاه‌سازی عمومی در اجرای طرح احیای دریاچه ارومیه رواج فرهنگ " دریاچه ارومیه دغدغه همگان" در کلیه سطوح جامعه، با بهره گیری از تمام روش‌های آگاهی‌بخشی است.

رواج "دریاچه ارومیه دغدغه همگان" سبب می شود که مردم تمهیداتی را اتخاذ کنند که خسارت‌های ناشی از بحران دریاچه ارومیه در مراحل مختلف آن را به حداقل مقدار برسانند و در اجرای طرح احیای دریاچه ارومیه مشارکت نمایند.

بنابراین برخی از اهدافی که می توان با توجه به موارد فوق بیان کرد عبارتند از:

• ارتقاء دانش و نهادینه کردن فرهنگ " دریاچه ارومیه دغدغه همگان" در کلیه سطوح جامعه.
• ارتقاء دانش و آگاهی عمومی جامعه در مورد درک خطر خشک شدن دریاچه ارومیه به عنوان یک تهدیدی جدی و ملی.
• افزایش شناخت مخاطبان در مورد نحوه مواجهه با مسائل و مشکلات خشک شدن دریاچه ارومیه.
• ارتقاء فرهنگ مشارکت در اجرای طرح احیای دریاچه ارومیه در تمامی سطوح جامعه .
• ارتقاء سطح آگاهی های عمومی آحاد مردم درباره آمادگی در مواجهه با اقدامات اجرای طرح احیای دریاچه ارومیه .
• بسترسازی مناسب به منظور جلب مشارکت مردمی در تمامی مراحل اجرای طرح احیای دریاچه ارومیه .
• آموزش تجربه های به دست آمده در کلیه مراحل اجرای طرح احیای دریاچه ارومیه .
• به دست آوردن اهداف دیگر نظیر کاهش خسارت های اجتماعی، اقتصادی و زیست محیطی و تبعات آن.
• استفاده از نظرها و تجربه های ذینفعان در اصلاح برنامه های آموزشی و اقدامات اجرایی طرح احیای دریاچه ارومیه.

هدف اطلاع‌رسانی، آگاهی‌بخشی و جلب مشارکا عمومی آن است که با استفاده از مفاد آگاهی بخشی، رفتار و نگرش های ذینفعان و ذینفوذان را پيرامون طرح احیای دریاچه ارومیه تغییر دهند در واقع اطلاع رسانی ارائه شده در موردی موفقیت آمیز خواهد بود که این تغییر در مخاطبان ظاهر شود.

 .